ERROMATAR MUNDUAREN KRISIA

                                

K.o. III.mendea erdiko aldera,inpioaren gainbera hasi zen eta V.mendeko krisi larria izan zuen ondorio.Historialariek bi arazo-mota bereizi izan dituzte: barrukoak eta kanpokoak.

                                               BARRUKOAK

-GERRA ZIBILA:

Imperioa izugarri hedatu zenez,eusteko,ezinbestekoa zen mugak ondo zainduko zituen armada sendo bat eta zerbitzu publikoez eta burokraziaz arduratuko ziren funtzionario ugari izatea.Mantentzeko beharrezko dirua guerrako harrapakinen bidez lortu zen,baina ez zegoenez lur gehiegi,zergak ugaritu egin behar ziren.Presio fiskala handitu zenez,hirietako jenderik txiroena ez zegoen batere gustura eta,horregatik,nekazaritza-inguruetara alde egin zuten asko.

                                

 -GAIXOTASUNAK:

Hiltzen edo gaixotzen ziren esklaboak ordeztuko zituzten esklabo berriak lortzeko aukerarik ere ez zuten lur berririk konkistatu gabe.Lur-jabe txikiek porrot egin zuten,eta lur-jabe handiek esklaboen artean banatu zituzten lurrak;horrela,nekazari erdi aske bihurtu ziren,Lurralde asko landu gabe gelditu zen eta nekazaritzako ekoizpena murriztu egin zen.Horrela,biztanleria gutxitzen ari zen.

                                 

    -HERRI BARBAROAK

                                

                                            KANPOKOAK

Inperioa pixkanaka-pixkanaka ahultzen ari zen krisiaren ondorioz.

-BUROKRAZIA:

Diokleziano,errezago gobernatzeko,burokrazia asmatu zuen.Emperadoreak,lau eremutan banatu zuen inperioa.

                                  

-TEODOSIO:

Teodosio emperadorea bitan banandu zuen imperioa:Mendebaldeko inperioa(hiriburua Erroma) eta Ekialdeko inperioa(hiriburua konstantinopla).

                        

-ERRESUMA BARBAROAK:

Imperioaren bestealdeko mugetan herri asiarrak,godoak eta germaniarrak zeuden.Erromatarrek barbaroa deitzen zioten.Nomadak ziren eta artzaintza zen haien bizibide nagusia.Imperioaren ahulaldiaz baliatzen ziren muga pasatu eta arpilatzeak egiteko.Geroago,limesaren bestaldeko artzaintzarako lurrak artu nahi zuten eta ohikoagoa zen erromatar lurretan zenbait tribu barbaro ikustea,itunen bidez sartzen baitziren batzuetan,indarraz baliatuz besteetan